استاد دانشگاه تهران معتقد است در نبود آمار و اطلاعات و منتشر نشدن آن،جامعه با بحران‌هاي اجتماعي مواجه مي‌شود؛ اين درحاليست كه در حوزه آسيب‌ها و مسايل اجتماعي هم مراكز شناخته شده‌اي براي توليد و نشر اطلاعات وجود ندارد. ايلنا: استاد دانشگاه تهران معتقد است بيخبري محققان يك جامعه از آنچه زير پوست جامعه مي‌گذرد، فاجعه‌آفرين خواهد بود. "سعيد معيدفر"، جامعه‌شناس و محقق مسايل اجتماعي تاكيد كرد:«اين خطر جامعه ما را تهديد مي‌كند كه در خلا آمارها و نبود اطلاعات و انتشار نشدن آنها با بحران‌هايي مواجه شويم كه حتي انتشار يك خبر كوچك مي‌تواند بحران‌زا باشد.» استاد دانشگاه تهران در گفت و گو با خبرنگار ايلنا مشكل نبود آمارهاي صحيح را در همه حوزه‌ها فراگير دانست و گفت: «در هيچ‌كدام از زمينه‌هاي فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي اطلاعات و آمار توليد نمي‌شود و در صورت توليد نيز منتشر نمي‌شود گويا اعتقاد بر اين است كه در بيخبري امكان كنترل بيشتري وجود دارد. درحالي‌كه تجربه جهاني نشان داده كه اين راه درستي براي اداره يك جامعه نيست و به نتايج عكس خود مي‌رسد.» اين جامعه‌شناس واكنش وزير آموزش و پرورش به انتشار خبري در مورد روابط دختران دانش‌آموز با جنس مخالف را كه توسط يكي از اعضاء هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي اعلام شده بود، غير علمي دانست و افزود: «بيان اين حقايق نه تنها گناه نيست بلكه بيان آن مسوليت‌هاي مسئولان كشور در مقابل ملت را بيشتر و آنها را به پاسخ‌گويي وادار مي‌كند.» وي افزود: «روابط دختران و پسران دانش‌آموز با جنس متفاوت واقعيت جامعه ماست و نمي‌توان آن‌را انكار كرد. اعلان اين موضوعات مي‌تواند نقش زنگ خطر براي توجه به اين مشكلات و رسيدگي به آن ايفا كند.» به‌دنبال انتشار خبري در مورد رابطه 80 درصد دانش‌آموزان دختر با جنس متفاوت به نقل از يكي از روان‌شناسان عضو هيات علمي دانشگاه علامه طباطبايي در يكي از شبكه‌هاي ماهواره‌اي، وزير آموزش و پرورش در سخناني اين آمار را واقعي ندانسته و گفت: «اگر خودم اين حرف را زده‌بودم گناهش براي تمام عمرم كافي بود.» وزير آموزش و پرورش در همان سخنان در مورد آمار اعتياد دانش‌آموزان نيز گفت: «هيچ‌گاه اعتياد دانش آموزان را تكذيب نكرده‌ام ولي نبايد اين آمار را اعلام كرد.» معيدفر در زمينه توليد وانتشار اطلاعات و آمار در مسايل اجتماعي تاكيد كرد: «ما در دنيايي هستيم كه انتشار اطلاعات در آن كاركرد قدرت را دارد . به اين معنا كه در كشورهاي توسعه‌يافته دستيابي به اطلاعات بيشتر و انتشار آن نشان‌دهنده قدرت يك جامعه است. اما در كشورهاي در حال توسعه اين فرايند برعكس است. قدرت در بي‌اطلاعي و منتشر نشدن اطلاعات است. اين موضوع در كشورهاي داراي حاكميت غير دموكراتيك نيز به مراتب بيشتر است. در اين‌گونه كشورها اطلاعات كم توليد مي‌شود و اگر هم اطلاعات اندكي توليد شود، مخفي نگه داشته مي‌شود نتيجه اين رفتار چيزي غير از توسعه‌نيافتگي و بحران نيست.» نسبت مستقيم بحران‌هاي اجتماعي و منتشر نشدن اطلاعات اين استاد دانشگاه در گفت‌و‌گو با خبرنگار ايلنا افزود: «در كشورهاي توسعه‌يافته به نسبت انتشار اطلاعات بيشتر، بحران هم كمتر مي‌شود. در جوامع غير دموكراتيك و توسعه نيافته به محض توليد خبر و يا انتشار اطلاعي آن كشور با بحران مواجه مي‌شود.» معيدفر تاكيد كرد: «در ايران در بسياري زمينه‌ها هيچ دستگاهي در زمينه توليد اطلاعات وجود ندارد و يا ميل به انتشار اطلاعات در بين دستگاه‌ها بسيار كم است.» اين استاد دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران تصريح كرد: «يكي از معضلات اساسي من به‌عنوان يك متخصص مسايل اجتماعي ايران و ديگر استادان جامعه‌شناسي نبود اطلاعات در زمينه مباحث و مسايل اجتماعي است. به نظر مي‌رسد وزارت كشور و بعد از آن دستگاه‌هاي انتظامي يا سازمان‌هاي مانند بهزيستي بايد اطلاعاتي را داشته‌باشند و يا اطلاعات را جمع‌آوري و به روز كنند و امكان تحليل و مقايسه آمارها را براي متخصصان فراهم كنند. به‌عنوان نمونه مركز آمار ايران در دوره زماني ده‌ساله در قالب سرشماري‌هاي ده ساله اطلاعاتي راجع به نيروي انساني منتشر مي‌كند كه اين اطلاعات براي برنامه‌ريزي و تحقيق در اختيار مسئولان و محققان قرار مي‌گيرد.» معيدفر گفت: «متاسفانه در حوزه آسيب‌ها و مسايل اجتماعي مراكز شناخته شده‌اي براي توليد و انباشت اطلاعات و نشر آن نداريم. حتي آمار و اطلاعات جمعيتي كشور نيز كه پيش‌تر به راحتي منتشر مي‌شد تا مدتي منتشر نشد. نمونه آن سرشماري سال 85 بود كه تا مدت‌ها نتايج اين آمار مخفي بود.» معيدفر افزود: «تحقيق مخفي نمي‌تواند راهگشا باشد. محققان جامعه نبايد نامحرم تلقي شوند.» هيچ نهادي تغييرات جامعه را رصد نمي‌كند اين جامعه‌شناس در گفت و گو با خبرنگار اجتماعي ايلنا تاكيد كرد: «در حال حاضر با فضايي روبهرو هستيم كه در جامعه تغييراتي ايجاد مي‌شود اما هيچ دستگاهي مسئول نيست كه آن تغييرات را رصد كند تا مشخص شود كه در هر حوزه با چه مسايلي روبهرو هستيم. اينها براي يك جامعه فاجعه است.» معيدفر تاكيد كرد:« نتيجه اين بي‌اطلاعي‌ها وقوع اتفاقات عجيب و غريب و افزايش آسيب‌ها و تبديل شدن ناهنجاري‌هاي اجتماعي جامعه به يك تهديد جدي و غافلگير شدن مسئولان است.» وي در همين زمينه از تحقيقات پراكنده و محدودي كه خواسته يا ناخواسته به سفارش برخي دستگاه‌ها انجام مي‌گيرد ياد كرد و افزود: «اين‌گونه تحقيقات با اينكه با جامعه آماري محدودي انجام مي‌گيرد و نتايج آن در دست همان نهاد باقي مي‌ماند پس از مدت ها كه منتشر مي‌شود واكنش مسئولان را بر مي‌انگيزاند.» اين استاد دانشگاه اين اتفاقات را ناشي از بسته بودن فضاي جامعه و گرفتگي رگ‌هاي جامعه دانست. زينب اسماعيلي
نظرات